ELEKTROSTATİK 1

• 1.SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME 
• 2.DOKUNMA İLE ELEKTRİKLENME
• 3.ETKİ İLE ELEKTRİKLENME 

• Sürtünme ile ilgili elektriklenmede sürtünen cisimlerden en az birinin yalıtkan olması gerekir .
• Sürtünme sonucu cisimlerden biri -  diğeri  + yüklenir.
• Sürtünen cisimlerin yük miktarlarının toplamı sıfır olur.

Ebonit yüne sürtüldüğünde ebonit  - , yün + yüklenir yünden ebonite elektron  geçişi olur.

Cam çubuk ; ipeğe sürtüldüğünde ipek kumaş  - , cam çubuk  + yüklenir cam çubuktan ipek kumaşa elektron  geçişi olur. 

1

2

3

4

• Birbirine dokundurulan ya da bir iletken  kablo ile birbirine bağlanan cisimler elektriksel potansiyelleri farklı ise bu potansiyeller eşitleninceye kadar yük alışverişinde bulunurlar.
• Bu alışveriş elektriksel potansiyelleri eşitleninceye kadar sürer.

• Cisimler net yüklerini yarıçapları oranında paylaşırlar.
• Cisimlerin dokundurulmadan önceki yük toplamları dokunma sonrası yük toplamlarına eşittir.

• Birbirine dokundurulan ya da bir iletken  kablo ile birbirine bağlanan cisimler elektriksel potansiyelleri farklı ise bu potansiyeller eşitleninceye kadar yük alışverişinde bulunurlar.
• Bu alışveriş elektriksel potansiyelleri eşitleninceye kadar sürer.

Yükleri zıt işaretli olan iki kürenin dokunma sonrası olası yükleri şekildeki gibidir.

• Etki ile elektriklenen cismin ,diğer cisimlerle bir teması yoksa yük miktarı değişmez .Uclarda yük kutuplanması gerçekleşir.
• Etkiyle elektriklenmede hareketli olan yükler elektronlardır. Pozitif yüklerde hareket gerçekleşmez.

• M ve N  İletkenlerine yaklaştırılan pozitif yüklü cisim nötr iletkenlerdeki  -  yükü M nin ucuna ,çeker N ucunda + yükler kalır.
• M ve N  cisimlerindeki  son yük miktarları eşit olur.
• Yukarıda verilen örneğin terside düşünülebilir.

 Coloumb yasası : Noktasal yükler arasındaki elektriksel kuvvet ; cisimlerin yükleri ile doğru , cisimlerin merkezleri arasındaki uzaklığın karesi ile ters orantılıdır.

• F Newton 
• d Metre 
• q  Coloumb 

Birden fazla yükün  elektrik etkisi altındaki cisim için ,cisim üzerindeki  kuvvetler gösterilir ve vektör kuralları ile istenen cisim üzerindeki bileşke kuvvet bulunur .

Örnekte +2C luk Cisime  +4C ve -1C luk yüklerin uyguladığı kuvvetler gösterilmiştir.

Elektriksel Coulomb kuvvetini genel çekim kuvvetinden ayıran iki önemli nokta vardır. Bunlardan birincisi; genel çekimin sadece çekici özelliği mevcut iken, elektriksel kuvvet, hem çekici hem de itici olabilir. ikinci önemli fark ise atomik ve moleküler seviyede elektriksel kuvvet genel çekime göre çok daha etkilidir. iki elektronun birbirlerine uygu­ladıkları elektriksel itme kuvveti ile genel çekim kuvveti karşılaştırılırsa, elektriksel kuvvetin 1042 defa daha büyük olduğu anlaşılır. 

Elektriksel kuvvetin bu kadar büyük olmasına rağmen kainatta yıldızlar ve galaksiler arasında etkin kuvvet genel çekimdir. Bunun sebebi cisimlerin genelde yaklaşık olarak nötr olmalarıdır. Kendi vücudumuzdan sadece 1 gram elektronu 1 metre uzağımızdaki bir arkadaşımıza versek aramızda oluşacak çekim kuvveti 1025 N mertebesindedir.

İnsan vücudunda 1026 den daha fazla proton ve bir o kadar da elek­tron vardır. Bir an için arkadaşınızın vücudundaki tüm elektronları alabil­menizin mümkün olduğunu düşüne­lim. Bütün elektronların toplam küt­lesi 20 g dır. Bu durumda siz ve ar­kadaşınız oldukça büyük bir yüke sahip olurdunuz. Arkadaşınızla ara­nızda 10 m uzaklık varken birbirinize uyguladığınız kuvvet, Güneş'in Dün­ya'ya uyguladığı kuvvetin 6492 katına eşittir.